Blockchain Teknolojileri Yatırım Fonları | Fon Rehberi Serisi #11
Son yıllarda özellikle Bitcoin ve Ethereum gibi kripto paraların popülerliğinin hızla artmasıyla birlikte, Blokzincir Teknolojileri (İngilizce: Blockchain Technologies) kavramı da daha sık duyulmaya başlanmış ve önemini giderek daha fazla hissettirmiştir. İngilizcede Blockchain olarak adlandırılan bu teknoloji, en basit haliyle verilerin şifrelenerek bloklar halinde saklanması ve bu blokların birbirine zincirleme şekilde bağlanması mantığına dayanır. Blokzincir, şifrelenmiş bloklardan oluşan bu zincir yapısıyla, temelde merkeziyetsiz bir veritabanı sistemidir.
2019 yılında yaşanan COVID-19 pandemisinin ardından, dünya genelinde merkez bankaları durma noktasına gelen ekonomileri canlandırmak amacıyla parasal genişleme yoluna gitti. Ancak bu süreç, enflasyonun yükselmesine ve halkın alım gücünün azalmasına neden oldu. Enflasyon karşısında güvenilir bir alternatif arayışı, “merkeziyetsiz para birimleri” fikrini daha fazla gündeme taşıdı. Bu noktada, Bitcoin ve benzeri kripto para birimleri, merkeziyetsizlik özellikleriyle öne çıktı. Blockchain teknolojisinin sunduğu güvenli ve merkeziyetsiz yapı ise, günümüzde “Decentralized Finance (DeFi)“ yani Türkçesiyle “Merkeziyetsiz Finans“ olarak bilinen, aracısız bir finansal sistemin kapılarını aralayan önemli bir Finansal Teknoloji (FinTech) çözümü olarak karşımıza çıkıyor. Ayrıca bu konuyla ilgili olarak, sitemizde daha önce yayımlamış olduğumuz “Merkeziyetsiz Finans (DeFi) Nedir?” ve “Finansal Teknolojiler (FinTech) Nedir?” başlıklı yazılarımızı inceleyerek daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz.
Blockchain teknolojileri yalnızca finansal teknolojiler ve kripto para alanında değil; lojistik, enerji, sağlık ve kamu gibi pek çok farklı sektörde de saklama, yönetme ve depolama işlemleri için kullanılmaktadır. Merkeziyetsiz yapısı, hızlı, güvenilir ve şeffaf olması gibi önemli özellikleriyle öne çıkan blockchain teknolojileri, hem günümüz hem de geleceğimiz adına kritik bir alan olarak dikkat çekmektedir. Geleceğin sektörleri arasında yer alan Blockchain Teknolojileri’nde yaşanabilecek teknolojik gelişmelerin yaratacağı potansiyel büyümeden ve getiriden faydalanmak isteyen yatırımcılar için biz de bu kapsamda, çeşitli temalara odaklanan yatırım fonlarını tanıtarak yatırımcıları bilgilendirmeyi, fonlardan haberdar etmeyi ve finansal okuryazarlığa katkıda bulunmayı amaçlıyoruz. “Fon Rehberi Serisi“ isimli içerik serimizin 11. bölümünde ise “Blockchain Teknolojileri Yatırım Fonları“na yer veriyoruz.
Tüm bunların yanı sıra, kara para aklama ve illegal bahis işlemleri gibi kayıtdışı ekonomik faaliyetlerle kripto paraların ilişkilendirilmesi sıkça tartışılmakta ve gündeme gelmektedir. Ayrıca regülasyon eksikliği ile devletlerin ve finansal kurumların kripto paralara yönelik önyargılarının ancak yeni yeni kırılmaya başlaması da dikkat çekmektedir. Bu olumsuzlukların yanında, kripto paralar oldukça volatil ve riskli yatırım araçlarıdır. Bu özellikleri dolayısıyla Blockchain Teknolojileri Yatırım Fonları, yatırımcıların yüksek kayıplar yaşamaması ve fonun daha dengeli bir getiri sağlayabilmesi için portföylerine kripto varlık ve kripto para piyasası işlemlerini dahil etmek yerine, ağırlıklı olarak blockchain teknolojisinin araştırılması, geliştirilmesi ve desteklenmesi veya kullanılması üzerine çalışan şirketlere yatırım yapmaktadır.
Günümüzde TEFAS’ta işlem gören ve Blockchain Teknolojilerine odaklanan 8 yatırım fonu bulunmaktadır. Bu fonlar; değişken, serbest ve karma fon kategorilerinde yer almaktadır. Blockchain temasının yanı sıra, bazı fonların yatırım stratejilerinde Finansal Teknolojiler (FinTek) ve Robotik Teknolojiler gibi farklı temalar da öne çıkmaktadır. Ayrıca, Fon Rehberi Serisi kapsamında daha önce robotik teknolojiler, yarı iletken teknolojiler, algoritmik stratejiler, finans sektörü ve bankacılık sektörü gibi farklı temalara odaklanan yatırım fonlarının yanı sıra, finansal teknolojilerle ilişkili alanlara odaklanan yatırım fonlara da yer vermiştik.
Blockchain Teknolojilerine Odaklanan Yatırım Fonları Hangileri?
1. İş Portföy Blockchain Teknolojileri Karma Fon (IJP)
Yazımızın başında da değindiğimiz üzere, Blockchain teknolojilerinin son yıllarda giderek daha fazla hayatımıza girmesi ve önümüzdeki dönemde öneminin daha da artmasının beklenmesiyle birlikte, İş Portföy Yönetimi A.Ş. bu alandaki gelişmeleri öngörerek Türkiye’de Blockchain Teknolojilerine odaklanan ilk yatırım fonunu kurmuştur. İş Portföy Blockchain Teknolojileri Karma Fonu (IJP), 28.04.2021 tarihinde halka arz edilerek yatırımcılara sunulmuştur.
IJP fonu, “Karma Fon” türünde kurulmuştur. Karma fonlar, birçok farklı varlık sınıfına yatırım yapabilme imkânı sunduğu için portföy riskinin dağıtılmasına katkı sağlar ve yatırımcılara daha dengeli bir alternatif sunar. IJP fonunun bu kapsamda, yatırım stratejisi olarak portföyünde kripto varlık ya da kripto para piyasası işlemleri yer almamaktadır. Karma fon kategorisinde bulunması sebebiyle fon getirileri üzerinden %17,5 oranında stopaj uygulanmaktadır. Halka arz edildiği tarihten bu yana geçen dört yılı aşkın sürede %535,06 oranında getiri sağlayan IJP fonunun yıllık yönetim ücreti ise %2,75 olarak belirlenmiştir.
2. Garanti Portföy Blockchain Teknolojileri Değişken Fon (GBV)
Listemizin ikinci sırasında, dünyada yaşanan dijital devrimin önemli bir parçası haline gelen ve kullanımı her geçen gün artan Blockchain Teknolojileri alanındaki potansiyel getiri fırsatlarından yararlanmak isteyen yatırımcılara yönelik olarak, Garanti Portföy Yönetimi A.Ş. tarafından “GBV“ fon kodu ile 04.10.2021 tarihinde halka arz edilen Garanti Portföy Blockchain Teknolojileri Değişken Fon yer almaktadır. “Değişken Fon” kategorisinde yer alması nedeniyle %17,5 stopaj oranına tabi olan GBV fonunun yıllık yönetim ücreti ise %2,70 olarak belirlenmiştir.
Fon portföyünde, ağırlıklı olarak blockchain teknolojilerini kullanan ve bu teknolojilere yönelik araştırma-geliştirme (Ar-Ge) faaliyetlerinde bulunan, blockchain teknolojilerini destekleyen ya da bu şirketlere ürün/hizmet sağlayan firmaların ihraç ettiği sermaye piyasası araçlarına yer verilmektedir. Halka arz edilip işlem görmeye başladığı tarihten bu yana %725,11 oranında getiri sağlayan fon, performansıyla öne çıkmaktadır. Ayrıca, Blockchain temalı yatırım fonları arasında getiriler bazında bakıldığında; son 3 yılda %389,26 ve son 1 yılda sağlamış olduğu %74,72‘lik getiri ile ilk sırada, 2025 yılının başından itibaren %41,04 oranında getiri elde ederek ikinci sırada yer almıştır. Fonun toplam büyüklüğü ise 1.826.313.450,68 TL olup, büyüklük bakımından da blockchain temalı fonlar arasında lider konumdadır.
3. İstanbul Portföy Blockchain Teknolojileri Değişken Fon (IVY)
Blockchain teknolojisi sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin büyüme olanaklarına ve kazançlarına ortak olma fırsatı sunan bir diğer Blockchain temalı yatırım fonu olan “IVY“ Fonu, İstanbul Portföy Yönetimi A.Ş. tarafından 31.01.2022 tarihinde halka arz edilmiştir. Fon unvanında “Değişken Fon“ ibaresinin yer alması nedeniyle stopaj oranı %17,5 olarak uygulanmakta olup, yıllık yönetim ücreti ise %2,50 olarak belirlenmiştir. Getiri bakımından listemizdeki başarılı fonlar arasında öne çıkan İstanbul Portföy Blockchain Teknolojileri Değişken Fonu, son 3 yıllık dönemde %351,95 oranındaki getirisiyle Blockchain temalı yatırım fonları arasında ikinci sırada, son 6 aylık dönemde ise %44,90’lık getirisiyle ilk sırada bulunmaktadır. Ayrıca, 858.807.877,45 TL’lik portföy büyüklüğü ile yine Blockchain temalı yatırım fonları arasında ikinci sırada yer almaktadır.
4. Ak Portföy Fintek Ve Blokzinciri Teknolojileri Değişken Fon (ZFB)
Blokzinciri teknolojileri temasının yanı sıra finansal teknolojiler (fintek) alanına da odaklanan “ZFB“ Fonu, Ak Portföy Yönetimi A.Ş. tarafından 01.09.2021 tarihinde halka arz edilmiştir. Yalnızca blokzinciri şirketlerine değil, aynı zamanda finansal teknolojiler alanında faaliyet gösteren firmalara da yatırım yapan Ak Portföy Fintek ve Blokzinciri Teknolojileri Değişken Fon, yatırımcılara finansın geleceğine ortak olma fırsatı sunmaktadır. “Değişken Fon” kategorisinde yer aldığı için stopaj oranı %17,5 olarak uygulanmaktadır. Fonun yıllık yönetim ücreti ise %2,90’dır. 2025 yılının başından itibaren %41,32’lik getirisiyle blockchain temalı yatırım fonları arasında birinci, 729.268.197,78 TL’lik toplam portföy değeriyle üçüncü sırada bulunmaktadır.
5. Yapı Kredi Portföy Fintech ve Blockchain Teknolojileri Değişken Fon (YZC)
Yine aynı şekilde listemizde, blokzinciri temasına ek olarak finansal teknolojiler (Fintek) temasını da içeren bir diğer fon olarak karşımıza çıkan “YZC“ Fonu, Yapı Kredi Portföy Yönetimi A.Ş. tarafından 20.01.2022 tarihinde halka arz edilmiştir. Yatırımcılarına finansal teknolojiler ve blokzinciri teknolojileri alanında yatırım yapma imkânı sunan fon, listemizde yer alan diğer fonlarda olduğu gibi Değişken Fon türünde olduğundan stopaj oranı %17,5’tir. Fonun yıllık yönetim ücreti ise %3’tür.
6. Fiba Portföy Blok Zinciri Teknolojileri Serbest Fon (FJB)
“FJB“ Fonu, Fiba Portföy Yönetimi A.Ş. tarafından “Serbest Şemsiye Fon” türünde, 06.07.2021 tarihinde halka arz edilmiştir. Fon türü olarak “serbest fon“ kategorisinde yer alan bu fon, listemizde bulunan diğer fonlardan tür bakımından ayrışmaktadır. Serbest fonlar yalnızca “nitelikli yatırımcı” statüsüne sahip kişiler tarafından alım satıma açıktır. Nitelikli yatırımcı ise, finansal sistem içerisinde mevduat, yatırım fonu, hisse senedi, bono veya tahvil gibi finansal varlıklarının toplamının 1 milyon TL ve üzerinde olduğunu beyan eden yatırımcılara verilen unvandır.
Blockchain temalı yatırım fonları arasında FJB Fonu; son 3 yılda %324’lük getirisiyle üçüncü, son 1 yılda %71,64’lük getirisiyle üçüncü, 2025 yılının başından itibaren %40,63’lük getirisiyle üçüncü, son 6 ayda %42,27’lik getirisiyle üçüncü ve son 3 ayda %22,31’lik getirisiyle birinci sırada yer alarak getiri açısından oldukça başarılı bir fon olarak öne çıkmaktadır. Yıllık yönetim ücreti %2,92 olarak belirlenen fonun, stopaj oranı %17,5‘tir.
7. QNB Portföy Robotik ve Blockchain Teknolojileri Serbest Fon (RBL)
Listemizde yer alan ve Serbest Fon kategorisinde bulunan bir diğer fon, “RBL“ Fonu, QNB Portföy Yönetimi A.Ş. tarafından 13.01.2025 tarihinde halka arz edilmiştir. Fon Rehberi serimiz kapsamında daha önce robotik teknolojilere odaklanan yatırım fonlarını tanıttığımız içeriğimizde de yer verdiğimiz RBL Fonu, yalnızca Blockchain teknolojilerine değil, aynı zamanda robotik teknolojilere de odaklanmaktadır. Fon türünde “Serbest Fon” ibaresi geçtiği için %17,5 stopaj oranına tabidir. Yıllık yönetim ücreti ise %2,75’tir. Halka arz tarihi göz önünde bulundurulduğunda, RBL Fonu getiri performansı bakımından öne çıkmaktadır. Blockchain temalı yatırım fonları arasında, son 6 ayda %42,69 getiriyle ikinci, son 3 ayda %19,50 getiriyle dördüncü ve son 1 ayda %4,58 getiriyle ilk sırada yer almaktadır.
8. Deniz Portföy Blockchain ve Fintech Teknolojileri Değişken Fon (BCK)
Listemizin son sırasında yer alan Deniz Portföy Blockchain ve Fintech Teknolojileri Değişken Fon, Blockchain teknolojileri temalı yatırım fonları arasında en yakın tarihte halka arz edilen fon olarak karşımıza çıkmaktadır. Deniz Portföy Yönetimi A.Ş. tarafından “BCK“ fon kodu ile 26.03.2025 tarihinde halka arz edilmiştir. Fon türü olarak “Değişken Fon“ kategorisinde yer alması dolayısıyla stopaj oranı %17,5 olarak uygulanmaktadır. Yıllık yönetim ücreti %2’dir. Halka arz edilmiş olduğu tarih göz önünde bulundurulduğunda, listemizde yer alan fonlar arasında en yakın zamanda halka arz edilen ve en genç fon olma unvanına sahip olan BCK fonunun uzun vadeli getiri verileri henüz oluşmamıştır. Ancak yatırımcılarına son 3 ayda %18,08, son 1 ayda ise %2,10 oranında getiri sağlamıştır.
